Ο αντιπραγματισμός (bartering) ορίζεται σαν μια μέθοδος όπου γίνονται συναλλαγές χωρίς να μεσολαβεί το χρήμα, αλλά με ανταλλαγή προϊόντων ή υπηρεσιών. Η ιστορία του αντιπραγματισμού πηγάζει από τα πολύ παλιά χρόνια, που οι άνθρωποι έκαναν τις συναλλαγές τους με ανταλλαγές εφόσον δεν υπήρχε το χρήμα. Με τη δημιουργία του χρήματος βέβαια οι άνθρωποι έλυσαν τα διάφορα προβλήματα που προέκυπταν, όπως δυσκολία στον υπολογισμό της αξίας και απουσία συγχρονισμού στις ανάγκες. Δημιουργήθηκαν όμως άλλα προβλήματα με τις ανατιμήσεις και τις υποτιμήσεις του χρήματος, τον πληθωρισμό, τους δείκτες ρευστότητας και άλλα.
Έτσι σήμερα που πολλές χώρες αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα με την οικονομική κρίση, η ιδέα του αντιπραγματισμού είναι και πάλι επίκαιρη. Βέβαια τώρα είναι βασισμένη σε νέες αρχές και εφαρμόζει σύγχρονες μεθόδους και τεχνολογίες.
Ιδιαίτερα για τις νέες επιχειρήσεις που τώρα αρχίζουν να δραστηριοποιούνται, η εφαρμογή του αντιπραγματισμού μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή μέθοδο. Όταν μια επιχείρηση κερδίζει πολλά και δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας δεν έχει θέμα με το πώς θα καλύψει τις ανάγκες και τα έξοδά της. Όταν όμως πρόκειται για μια μικρή επιχείρηση που προσπαθεί να ορθοποδήσει πολλές φορές προκύπτουν ζητήματα μικρής ρευστότητας. Με τον αντιπραγματισμό μπορεί να λυθεί ή αν μη τι άλλο να περιοριστεί αυτό το πρόβλημα.
Ως μια νέα επιχείρηση, μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τις γνωριμίες, τους φίλους και τους γνωστούς σας και να προσπαθήσετε να ανταλλάξετε προϊόντα και υπηρεσίες μεταξύ σας. Έτσι θα προσπαθήσετε να καλύψετε τις ανάγκες ο ένας του άλλου χωρίς να χρειάζεστε την παρουσία χρήματος. Βέβαια όσο μεγάλο κοινωνικό κύκλο και να έχει κάποιος, το πιο πιθανό είναι να μην μπορούν να αλληλοκαλύψουν τις ανάγκες μεταξύ τους, είτε λόγω απουσίας συγχρονισμού στις ανάγκες, είτε γιατί ο ένας δεν διαθέτει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που επιθυμεί ο άλλος. Γι’ αυτούς τους λόγους η έννοια του αντιπραγματισμού στις μέρες μας έχει πάψει πλέον να γίνεται μεταξύ δύο πλευρών αλλά είναι πολυπλευρική.
Bartercard
Μια τέτοια ιδέα εφαρμόζει και η Bartercard, η οποία είναι μια εταιρεία που εδρεύει σε 12 χώρες ανά τον κόσμο και έχει ως μέλη 75.000 επιχειρήσεις. Η Bartercard εφαρμόζει τον αντιπραγματισμό στην πολυπλευρική μορφή του, επιτρέποντας στα μέλη της να συναλλάσσονται σε διεθνές επίπεδο, χωρίς να χρησιμοποιούν μετρητά. Η Bartercard είναι μια εταιρεία που βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στην παροχή της λειτουργίας του αντιπραγματισμού προς τα μέλη της, κερδίζοντας ένα πολύ μικρό ποσοστό για κάθε συναλλαγή που γίνεται. Για να το πετύχει αυτό χρησιμοποιεί τον πιο καινοτόμο συνδυασμό μοντέρνας τεχνολογίας, μιας κοινότητας επιχειρήσεων και άμεσα και έμμεσα κανάλια marketing.
Για να γίνει μια εταιρεία μέλος της Bartercard δε χρειάζεται να καταβάλει κάποιο τέλος όμως πρέπει να τηρεί κάποιες οικονομικές προϋποθέσεις και να πληροί κάποια ποιοτικά κριτήρια. Προτού μια εταιρεία γίνει μέλος η Bartercard θα διερευνήσει τον πιστωτικό κίνδυνο που έχει, έτσι ώστε να διασφαλίσει το Αποθεματικού Κεφαλαίου Χρέους. Επιπλέον μια εταιρεία που θέλει να γίνει μέλος θα πρέπει να είναι κερδοφόρα, να έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει επιπρόσθετους πελάτες και να ενδιαφέρεται να αντικαταστήσει τα έξοδά της που γίνονταν σε μετρητά, με αγορές μέσω της κοινότητας Bartercard. Ακόμη για να γίνει μια εταιρεία μέλος παίζει ρόλο πόσες εταιρείες του ίδιου κλάδου είναι ενταγμένες στην Bartercard.
Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η Bartercard είναι δίνοντας σε όλες τις επιχειρήσεις-μέλη την κάρτα της, που είναι όπως μια πιστωτική κάρτα, με την οποία μπορούν να κάνουν αγορές από οποιαδήποτε επιχείρηση στον κόσμο που είναι μέλος της. Η εταιρεία από την οποία έγιναν οι αγορές έχει τα λεγόμενα εμπορικά ευρώ και μπορεί να πραγματοποιήσει και εκείνη αγορές από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Για κάθε εμπορικό ευρώ που ξοδεύουν, η Bartercard οφείλει να τους επιστρέψει πίσω πελάτες που θα πραγματοποιήσουν και εκείνοι αγορές. Η Bartercard επιβλέπει όλες τις συναλλαγές που γίνονται έτσι ώστε να διασφαλίζει την ομαλή διεξαγωγή τους. Μάλιστα αν μια εταιρεία το επιθυμεί, η Bartercard παρέχει σύμβουλο ο οποίος παρακολουθεί πιο εκτεταμένα τους λογαριασμούς της, είναι υπέυθυνος για να φέρει νέους πελάτες και προσπαθεί να διατηρήσει ισοζυγισμένες αγορές και πωλήσεις.
Παράδειγμα της διαδικασίας bartering:
Μια εταιρεία πώλησης Η/Υ θέλει να διαφημιστεί χρησιμοποιώντας τη δυνατότητα που έχει μέσω της Bartercard. Επιλέγει τη διαφημιστική εταιρεία που είναι μέλος της κοινότητας Bartercard και την πληρώνει μέσω της κάρτας που έχει. Μ’ αυτή τη συναλλαγή η διαφημιστική εταιρεία μπορεί να πραγματοποιήσει αγορές που ισούνται με την αξία αυτής της συναλλαγής από οποιαδήποτε εταιρεία μέλος της Bartercard. Ενώ η εταιρεία Η/Υ οφείλει να προσφέρει ισάξια προϊόντα στο δίκτυο της Bartercard στους πελάτες που θα της φέρει η Bartercard.
Η Bartercard στην Κύπρο
Στην Κύπρο τα μέλη που συμμετέχουν στην Bartercard είναι πάρα πολλά, εκ των οποίων και μεγάλες, γνωστές εταιρείες οι οποίες δηλώνουν πως επωφελήθηκαν σε μεγάλο βαθμό με την ένταξή τους στην κοινότητα της Bartercard. Πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν το σύστημα του αντιπραγματισμού για να καλύψουν τις τρέχουσες ανάγκες τους όπως αγορά πρώτων υλών, γραφικής ύλης, εξοπλισμού γραφείου και άλλα πολλά. Επίσης στην Κύπρο ο αντιπραγματισμός χρησιμοποιείται πολύ για διαφημιστικούς σκοπούς. Πολλές εταιρείες προτιμούν να ανταλλάξουν το κόστος της διαφήμισης και της προώθησής τους με προϊόντα ή υπηρεσίες που προσφέρουν. Παράλληλα οι εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν και σε φιλανθρωπίες κάνοντας δωρεές σε εμπορικά ευρώ έτσι ώστε να γίνουν δωρεές μέσα από την κοινότητα εταιρειών της Bartercard. Μ’ αυτό τον τρόπο προωθούν την εταιρεία τους και το όνομά τους στην αγορά χωρίς να επηρεάσουν τη ρευστότητά τους.
Περισσότερες πληροφορίες για την Bartercard μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της http://www.bartercard.com.cy/Index.aspx.
Πλεονεκτήματα από τη χρήση του αντιπραγματισμού:
Καινούριοι πελάτες
Αύξηση πωλήσεων
Αύξηση του μεριδίου της αγοράς
Επέκταση εκτός γεωγραφικών συνόρων
Άμεση εξόφληση πιστωτών
Άμεση είσπραξη από πελάτες
Αντικατάσταση εξόδων που γίνονταν με μετρητά
Βελτίωση ρευστότητας
Μείωση του ρίσκο
Αύξηση της κερδοφορίας
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Επέκταση δικτύου διανομής
Διάθεση πλεοναζόντων προϊόντων
Αύξηση του κύκλου εργασιών
Δυνατότητα διαφήμισης ακόμα και αν δεν υπάρχει υψηλή ρευστότητα
Οι εταιρείες που δε συμμετέχουν στην Bartercard δε σημαίνει πως δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν ανταλλαγή προϊόντων ή υπηρεσιών. Απλά θα πρέπει από μόνες τους να εντοπίσουν την εταιρεία με την οποία θα κάνουν τη συναλλαγή και να συμφωνήσουν μαζί της σχετικά με την ανταλλαγή. Έπειτα θα πρέπει να υπογράψουν ένα συμφωνητικό, το λεγόμενο barter agreement, το οποίο θα κατοχυρώνει τη συμφωνία τους. Ένα δείγμα από τέτοιο έντυπο είναι το ακόλουθο.